4 lutego - Światowy Dzień Walki z Rakiem

Naukowcy oszacowali, że liczbę zgonów z powodu nowotworów można by zmniejszyć nawet o 40% unikając m.in.: palenia tytoniu, nadwagi i otyłości, nieprawidłowych nawyków żywieniowych, niskiej aktywności fizycznej czy nadużywania alkoholu.

Rekomendacje zapobiegające rozwojowi nowotworów opracowane przez Światowy Instytut Badań nad Rakiem oraz Amerykański Instytut Badań nad Rakiem:

1. Utrzymuj prawidłową masę ciała, wystrzegaj się nadwagi i otyłości.

W ciągu całego życia należy starać się być szczupłym w granicach prawidłowej masy ciała, tj. BMI od 20 do 25 kg/m². Ważne jest także unikanie otyłości brzusznej – prawidłowy obwód talii wynosi dla kobiet < 80 cm, dla mężczyzn < 94 cm.

2. Bądź aktywny fizycznie każdego dnia.

Zalecane jest uprawianie ćwiczeń fizycznych o umiarkowanym natężeniu (np. szybki marsz, jazda na rowerze, pływanie) przynajmniej 30 minut każdego dnia.

3. Unikaj spożywania słodzonych napojów, ogranicz konsumpcję żywności wysokoenergetycznej (o dużej zawartości cukru i tłuszczu, ubogiej w błonnik pokarmowy).

Żywność wysokoenergetyczna to taka, która zawiera około 225-275 kcal w 100 g. Zaleca się , aby spożywane produkty żywnościowe i płyny zawierały w 100 g mniej niż 125 kcal.

4. Spożywaj więcej żywności pochodzenia roślinnego – warzyw, owoców, produktów zbożowych pełnoziarnistych i nasion roślin strączkowych.

Każdego dnia należy spożywać co najmniej 5 porcji (przynajmniej 400 g) różnych warzyw nieskrobiowych i owoców. W składzie każdego posiłku powinny znaleźć się pełnoziarniste produkty zbożowe, jak najmniej przetworzone i/lub nasiona roślin strączkowych.

5. Ogranicz konsumpcję czerwonego mięsa i unikaj mięsa przetworzonego.

Ilość spożytego w ciągu tygodnia czerwonego mięsa (wołowiny, wieprzowiny, jagnięciny) nie powinna być większa niż 500 g po ugotowaniu (700-750 g przed ugotowaniem). Należy unikać mięsa przetworzonego (poddawanego wędzeniu, konserwowaniu, soleniu lub zawierającego dodatek konserwantów, np. szynka, bekon, salami).

6. Nie pal tytoniu, ogranicz spożycie alkoholu.

Osoby palące powinny zwalczyć nałóg, jeśli się to nie uda – nie palić przy osobach niepalących, zwłaszcza dzieciach i kobietach ciężarnych. Osoby spożywające alkohol powinny ograniczyć jego konsumpcję – mężczyźni do 2 drinków dziennie (20-30 g czystego etanolu), kobiety do 1 drinka (10-15 g czystego etanolu).

7. Ogranicz spożycie soli kuchennej, unikaj spleśniałych ziaren zbóż i nasion roślin strączkowych

Należy ograniczyć dosalanie potraw oraz konsumpcję żywności przetworzonej, zawierającej dodatek soli. Staraj się wykorzystywać inne metody konserwowania żywności, nie wymagające dodawania soli, np. chłodzenie, mrożenie, suszenie, wekowanie. Nie należy spożywać żywności spleśniałej, zwłaszcza produktów zbożowych, nasion roślin strączkowych i orzechów arachidowych – zawiera szkodliwe aflatoksyny, znacznie zwiększające ryzyko raka wątroby.

8. Nie zażywaj suplementów diety – nie chronią przed nowotworami złośliwymi.

Odpowiednio zbilansowana i urozmaicona dieta pokrywa zapotrzebowanie organizmu na wszystkie niezbędne składniki odżywcze a także zmniejsza ryzyko chorób nowotworowych. Stosowanie suplementów diety nie ma działania prewencyjnego w stosunku do nowotworów, a w niektórych przypadkach wysokie dawki suplementów mogą być szkodliwe. Suplementy stosuje się pod kontrolą lekarza i/lub dietetyka w szczególnych sytuacjach (np. w niektórych chorobach).

9. Karmienie piersią zmniejsza ryzyko raka zarówno u matki, jak i u dziecka.

Matki powinny karmić dzieci piersią do 6 miesiąca życia, a następnie kontynuować karmienie, rozszerzając stopniowo dietę dziecka. Karmienie piersią chroni matkę przed rakiem piersi oraz zmniejsza ryzyko rozwoju otyłości zarówno u dziecka, jak i u matki.

10. Osoby zdrowe powinny brać udział w badaniach przesiewowych w kierunku nowotworów, osoby ze zdiagnozowaną chorobą nowotworową (w trakcie remisji lub wyleczone) powinny otrzymywać zalecenia żywieniowe.

Badania przesiewowe powinny wykonywać zwłaszcza: osoby z grup wysokiego ryzyka; kobiety powyżej 25 lat – badania w kierunku raka szyjki macicy; kobiety powyżej 50 lat – badania w kierunku raka piersi; kobiety i mężczyźni powyżej 50 lat. – badania w kierunku raka jelita grubego.

Światowy Dzień Walki z Rakiem lub Światowy Dzień Raka (ang.World Cancer Day) – święto ustanowione na Światowym Szczycie Walki z Rakiem zorganizowanym pod egidą prezydenta Francji i dyrektora generalnego UNESCO w lutym 2000 roku w Paryżu. Na spotkaniu przyjęto Kartę Paryską, w myśl której rządy krajów świata, które ją podpisały, zobowiązały się do stworzenia programów zapobiegających i metod leczenia chorób nowotworowych.

Od 2005 roku Dzień Walki z Rakiem jest organizowany pod egidą Międzynarodowej Unii do Walki z Rakiem (International Union Against Cancer - UICC) - organizacji pozarządowej z siedzibą w Genewie.

W Światowym Dniu Walki z Rakiem w holu Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego zorganizowaliśmy specjalne stoisko, na którym nasza praktykantka Elwira Talewska rozdawała osobom, jakie tego dnia odwiedziły naszą placówkę, ulotki i broszury na temat profilaktyki nowotworowej.