Lepiej zapobiegać niż leczyć

Zbliża się jesień i zima, tradycyjnie to okresy wzmożonych zachorowań na wszelkie rodzaje infekcji górnych dróg oddechowych, najczęściej są to zwykłe przeziębienia i grypa. Zdrowy organizm broni się przed zakażeniem uruchamiając mechanizmy odpornościowe.

Układ odpornościowy

Układ odpornościowy (immunologiczny) jest jednym z najważniejszych układów w naszym organizmie. To on decyduje o zdrowiu i chorobie, jest genetycznie zaprogramowany do ochrony organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi i zachowania równowagi organizmu pełniąc funkcję strażnika.

Wyróżniamy dwa główne rodzaje odporności:

1. odporność swoistą (nabytą)- naturalną i sztuczną
• sztuczną nabywamy dzięki szczepieniom ochronnym
• naturalną organizm uzyskuje w wyniku zakażenia się chorobą zakaźną i jej przechorowaniem.
2. odporność nieswoistą (wrodzoną) – naturalne bariery mechaniczne, tj. skóra oraz błony śluzowe, liczne czynniki znajdujące się w komórce i płynach tkankowych np. lizozym, interferony, oraz komórki żerne np. monocyty, granulocyty obojętnochłonne i kwasochłonne, komórki NK.
   

Na naszą odporność mają wpływ czynniki genetyczne, ale także ogólna odporność organizmu zależy w bardzo dużej mierze od nas samych. Od tego, jaki tryb życia prowadzimy – wspierający czy nadwyrężający siły obronne.

Warto robić wszystko, by ryzyko zachorowania zmniejszyć do minimum, a więc:

• odpowiednio się ubierać stosownie do pogody i aktywności fizycznej, nie przegrzewać się, ale też nie doprowadzać się do wychłodzenia i przemarznięcia,
• unikać dużych skupisk ludzkich gdzie ryzyko zarażenia jest największe,
• odpowiednio się odżywiać – zwiększyć podaż wit. C, jeść świeże owoce i warzywa,
• zaszczepić się przeciwko grypie- szczególnie zalecane jest szczepienie osobom przewlekle chorym, w podeszłym wieku, osobom z obniżoną odpornością, osobom pracującym na otwartej przestrzeni oraz osobom narażonym na kontakty z dużą liczbą ludzi,
• regularnie wietrzyć mieszkanie, starać się utrzymywać w nim umiarkowaną temperaturę,
• należy zadbać o kondycję, hartować się, uprawiać sport, brać prysznice o zmiennej temperaturze można też korzystać z sauny,
• nie należy nadużywać używek – alkohol zmniejsza w organizmie zasoby witamin A,C,E,B oraz selenu, co znacznie pogarsza pracę układu odpornościowego.

Grypa

Grypa jest groźna dla każdego, szczególnie narażone są osoby z grup podwyższonego ryzyka – dzieci jak i dorośli z chorobami przewlekłymi układu oddechowego, nerek, uszkodzonym lub osłabionym układem odpornościowym, chorzy na astmę, chorzy z nowotworami. Epidemie grypy występują rokrocznie, ze względu na zmienność i plastyczność grypy.

Grypa, co jest bardzo charakterystyczne, występuje nagle, objawia się złym samopoczuciem, rozbiciem, dreszczami, przeczulicą skóry, temperaturą ciała powyżej 380C. Objawy ze strony układu oddechowego to surowicza wydzielina z nosa, ból gardła, chrypka, bóle w klatce piersiowej, tzw. suchy, „szczekający” kaszel, mogą występować także bóle głowy, mięśni, stawów, rak łaknienia, biegunka, bóle brzucha, nudności.

Najczęstsze powikłania to: zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc, u małych dzieci zapalenie ucha środkowego, co może doprowadzić do częściowej utraty słuchu lub nawet głuchoty, mogą też wystąpić – zaburzenia pracy serca, np. zapalenie mięśnia serca i osierdzia, niewydolność nerek, zespoły wstrząsów toksycznych, powikłania neurologiczne.

Jedyną i skuteczną metodą walki z grypą jest profilaktyka. Na całym świecie specjaliści biją na alarm, żeby się szczepić. Szczepionki przeciwko grypie, zalecane przez Ministerstwo Zdrowia, dostępne w Polsce:

• BEGRIVAC- Chiron Behring GmbH & Co
• FLUARIX – SmithKline Beecham
• VAXIGRIP – Pasteur Merieux
• INFLUVAC – Solvay Duphar B.V.
• ISIFLUZONALE S.U – I.S.I.S.p.A
  

Aby się zaszczepić należy skontaktować się z lekarzem np. rodzinnym. Jeżeli lekarz uzna, że nie ma przeciwwskazań do szczepienia, wypisze receptę na szczepionkę, którą można kupić w dowolnej aptece. Wg Komitetu Doradczego ds. Szczepień WHO nie ma żadnych terminów, do których należy się szczepić. Można zaszczepić się nawet wtedy, gdy rozpoczyna się epidemia. Przeciwciała, które nas chronią, wytwarzane są w organizmie już po 7 dniach.

Ewa Kućmierowska, edukator zdrowia